Όταν οι σεξουαλικές δυσκολίες δημιουργούν προβλήματα στο γάμο

Άρθρο στο Health.in.gr

Όταν οι σεξουαλικές δυσκολίες δημιουργούν προβλήματα στο γάμο
http://health.in.gr/news/article.asp?lngArticleID=119903
22/7/2007


Δρ Λίζα Βάρβογλη, Ph.D. Ψυχολόγος-Ψυχοθεραπεύτρια, Παιδοψυχολόγος

Ένα από τα πιο σκοτεινά μυστικά ενός γάμου ή μιας σχέσης είναι τα σεξουαλικά προβλήματα που αντιμετωπίζει το ζευγάρι. Τα αίτια των σεξουαλικών προβλημάτων μπορεί να είναι φυσιολογικά ή ψυχολογικά ή και τα δύο.

Ποια είναι τα σεξουαλικά προβλήματα και πότε εμφανίζονται;
Τα σεξουαλικά προβλήματα μπορεί να εμφανιστούν σε οποιοδήποτε στάδιο της σεξουαλικής πράξης, που περιλαμβάνει τη σεξουαλική επιθυμία, τη διέγερση, τον οργασμό και το κλείσιμο της πράξης.
Οι σεξουαλικές δυσκολίες άλλοτε ξεκινούν νωρίς στη ζωή ενός ατόμου, ενώ άλλοτε εμφανίζονται ξαφνικά, αφού το άτομο είχε ικανοποιητικές σεξουαλικές εμπειρίες. Η σεξουαλική δυσκολία εκδηλώνεται σαν μερική ή ολική ανικανότητα να συμμετάσχει το άτομο σε οποιοδήποτε από τα στάδια της σεξουαλικής ζωής. Τα αίτια των σεξουαλικών προβλημάτων μπορεί να είναι φυσιολογικά ή ψυχολογικά ή και τα δύο.

Ψυχολογικοί παράγοντες που συμβάλλουν στην εμφάνιση σεξουαλικών προβλημάτων

• Διαφωνίες, ασυμφωνίες
• Καυγάδες
• Έλλειψη ουσιαστικής επικοινωνίας
• Έλλειψη εμπιστοσύνης
• Ατομικά ψυχολογικά προβλήματα (άγχος, κατάθλιψη, σεξουαλικοί φόβοι ή ενοχές, προηγούμενες τραυματικές σεξουαλικές εμπειρίες)
• Φυσικοί παράγοντες που συμβάλλουν στην εμφάνιση σεξουαλικών προβλημάτων
• Φάρμακα (αντι-υπερτασικά, αντισταμινικά, ορισμένα ψυχοτρόπα)
• Αλκοόλ
• Υπερβολικό κάπνισμα
• Ναρκωτικές ουσίες
• Προβλήματα με την πλάτη
• Βλάβη σε νεύρα (πχ στο νωτιαίο μυελό)
• Ασθένειες (διαβήτης, καρδιοπάθεια)
• Ενδοκρινικές διαταραχές (θυρεοειδής)
• Ορμονικές διαταραχές (χαμηλή ποσότητα οιστρογόνων ή τεστοστερόνης)

Είδη σεξουαλικών προβλημάτων

• Μειωμένη επιθυμία
• Προβλήματα διέγερσης
• Προβλήματα οργασμού
• Προβλήματα σχετιζόμενα με πόνο κατά τη σεξουαλική πράξη

Από την κρεβατοκάμαρα στην... υπόλοιπη ζωή
Τα σεξουαλικά προβλήματα είναι από τα πιο βασανιστικά ζητήματα που απασχολούν ένα ζευγάρι. Από τη μια μεριά, οι άνθρωποι ανατρέφονται μαθαίνοντας ότι πρέπει να επενδύουν σε καλές συναισθηματικές σχέσεις, ενώ ακόμα και σήμερα το σεξ συχνά θεωρείται «αναγκαίο κακό» και όχι απαραίτητο για μια καλή συζυγική σχέση. Έτσι, τα προβλήματα της σεξουαλικής ζωής ενός ζευγαριού συχνά παραμένουν διπλοκλειδωμένα μέσα στην κρεβατοκάμαρα, και δε συζητιούνται ούτε από το ίδιο το ζευγάρι. Όμως, τα σεξουαλικά προβλήματα...έχουν τον τρόπο τους και ξεφεύγουν από τα στενά όρια της κρεβατοκάμαρας κι επηρεάζουν τη ζωή του ζευγαριού με πολλούς και διάφορους τρόπους.

Σεξουαλική ζωή και...
...Προσωπικά προβλήματα
Καταρχήν, όταν υπάρχει σεξουαλικό πρόβλημα στο ζευγάρι, το κάθε μέλος του χωριστά υποφέρει. Εδώ θα πρέπει βέβαια να τονίσουμε ότι το σεξουαλικό πρόβλημα δεν είναι απλώς πρόβλημα του ενός από τους δύο συντρόφους (ακόμα κι όταν μόνο το ένα άτομο έχει τη δυσλειτουργία), αλλά είναι ζήτημα που αφορά και τους δύο.
Η αυτοεκτίμηση του μέλους του ζευγαριού που έχει τη δυσκολία συχνά πέφτει κατακόρυφα, ενώ παράλληλα και η αυτοεκτίμηση του/της συντρόφου του «πιάνει πάτο», μια που και αυτός ή αυτή αναρωτιέται τι μπορεί να κάνει λάθος ή πιο είναι το φταίξιμό του που υπάρχουν δυσλειτουργίες στη σεξουαλική τους ζωή.
Μαζί με την αυτοεκτίμηση υποφέρει και η αυτοπεποίθηση του κάθε μέλους του ζευγαριού. Καθένας χωριστά χάνει την πίστη του στον εαυτό του κι αρχίζει να θεωρεί ότι ευθύνεται αποκλειστικά για το σεξουαλικό πρόβλημα.
Στρες για το τι θα γίνει, άγχος για το πώς θα εξελιχθεί η κατάσταση, αλλά και η αγωνία πριν τη δοκιμή για σεξουαλική συνεύρεση είναι έντονα συναισθήματα που βασανίζουν -συνήθως σιωπηλά- το ζευγάρι. Η παρατεταμένη αυτή κατάσταση άγχους και αγωνίας παγιώνεται και εμφανίζει το άτομο συμπτώματα κάποιας αγχώδους διαταραχής.
Τα παρατεταμένα συναισθήματα απαξίας, η αίσθησης της απώλειας αλλά και η απαισιοδοξία ότι τίποτα δε μπορεί να γίνει, αρχίζουν να συντροφεύουν το κάθε μέλος του ζευγαριού. Τόσο το άτομο που έχει τη δυσκολία, όσο και ο/η σύντροφός του, μπορεί να εμφανίσουν σημάδια έντονης στεναχώριας ή ακόμα και κατάθλιψης. Καθένας χωριστά αλλά και οι δύο σύντροφοι μαζί υποφέρουν.

...Συζυγικά προβλήματα
Αίσθηση αποτυχίας
Η αίσθηση της αποτυχίας στο κρεβάτι συχνά οδηγεί σε μια γενικευμένη αίσθηση αποτυχίας σε όλη την ζωή. Αυτή η πικρία και η αίσθηση ότι όλα είναι μάταια, ότι παρά την όποια προσπάθεια θ' ακολουθήσει αποτυχία, αρχίζει να γενικεύεται και να εξαπλώνεται σε όλες τις πτυχές της ζωής του ζευγαριού. Πολύ σύντομα, τα ζευγάρια με σεξουαλικά προβλήματα χάνουν την επιθυμία τους για απλά πράγματα που τους ευχαριστούσαν στο παρελθόν, όπως το να πάνε μια βόλτα, στον κινηματογράφο, να βγούνε για φαγητό ή να συναντήσουν φίλους.
Επικοινωνία
Ένας άλλος τομέας της κοινής ζωή του ζευγαριού που επηρεάζεται από τα προβλήματα στη σεξουαλική τους ζωή είναι η επικοινωνία τους. Το ζευγάρι σε πολλές περιπτώσεις τηρεί απόλυτη σιωπή και δε μιλάει για τα προβλήματα που το απασχολούν -είτε λόγω ντροπής, είτε από το φόβο ότι αν σκαλίσει το πρόβλημα θα το κάνει χειρότερο. Το αποτέλεσμα είναι να υπάρχει ένα καυτό θέμα, το οποίο πρέπει να συζητηθεί για να το αντιμετωπίσουν και οι δύο μαζί, ωστόσο παριστάνουν οι σύντροφοι ότι το πρόβλημα δεν υπάρχει ή ελπίζουν -λανθασμένα- ότι θα λυθεί από μόνο του, ως δια μαγείας.
Σε άλλες περιπτώσεις, υπάρχει επικοινωνία, αλλά γίνεται σε εντελώς λανθασμένη βάση. Ο ένας από τους δύο συντρόφους βάζει τον άλλον στο εδώλιο του κατηγορουμένου κι εξαπολύει κατηγορίες, επισημαίνει λάθη, αδυναμίες και καταδικάζει τον «ένοχο». Φυσικά, ούτε αυτή είναι λύση και όχι μόνο δε λύνει το σεξουαλικό πρόβλημα, αλλά, τελικά, το χειροτερεύει. Οι καυγάδες που ακολουθούν τέτοιες απόπειρες συζητήσεων είναι ιδιαίτερα ψυχοφθόροι για το ζευγάρι και δεν οδηγούν πουθενά. Ακόμα χειρότερα, το ζευγάρι έχει την αίσθηση ότι επειδή έκαναν την προσπάθεια να συζητήσουν κι απέτυχε, δεν υπάρχει ελπίδα κι έτσι εγκαταλείπουν την προσπάθεια.

Σχέσεις με παιδιά, συγγενείς και φίλους
Όταν το ζευγάρι αντιμετωπίζει σεξουαλικά προβλήματα επηρεάζεται και η σχέση του με τα παιδιά, αλλά και με συγγενείς και φίλους. Συχνά υπάρχει κοινωνική απόσυρση.

Υπάρχει λύση;
Η απάντηση είναι απλή: ΝΑΙ! Αλλοτε η λύση μπορεί να δοθεί μέσα από την ψυχολογική στήριξη, τις τεχνικές επικοινωνίας και τη σεξουαλική επανεκπαίδευση του ζευγαριού, ενώ σε άλλες περιπτώσεις η φαρμακοθεραπεία μπορεί ν' αποτελεί το κλειδί για τη λύση του προβλήματος. Το σημαντικότερο όμως είναι να καταλάβει το ζευγάρι πόσο σπουδαίο ρόλο παίζει η ικανοποιητική και για τους δύο σεξουαλική ζωή σε όλες τις εκφάνσεις της κοινής ζωής του και να συνεργαστεί γι' αυτό τον σκοπό.