Κλαίγοντας τις χαμένες αγάπες...

Κλαίγοντας τις χαμένες αγάπες...
http://health.in.gr/news/article.asp?lngArticleID=138131
23/7/2007


Δρ Λίζα Βάρβογλη, Ph.D. Ψυχολόγος-Ψυχοθεραπεύτρια

Το πιο οδυνηρό στάδιο του χωρισμού δεν είναι οι καβγάδες ή τα λόγια που οδηγούν στη ρήξη, αλλά το αμέσως επόμενο στάδιο: όταν το άτομο μένει μόνο του και συνειδητοποιεί ότι χώρισε και έχει μείνει χωρίς το σύντροφό του. Προσοχή στη διατύπωση: για πολλούς ανθρώπους το βάρος πέφτει στο ότι έχασαν τον/τη σύντροφό τους, και όχι ότι έμειναν μόνοι, αφού μπορεί να έχουν ένα επαρκές κοινωνικό δίκτυο.
Γι' αυτό το λόγο, μετά το χωρισμό επέρχεται ο θρήνος για την απώλεια του αγαπημένου προσώπου. Εξάλλου και η λαϊκή σοφία παραδέχεται πως «ο ζωντανός ο χωρισμός παρηγοριά δεν έχει». Έτσι, είναι φυσιολογικό για κάποιον να θρηνεί την απώλεια συντρόφου μετά το τέλος μιας σχέσης.

Που εστιάζεται ο θρήνος;
Ο θρήνος εστιάζεται σε πολλά σημεία. Καταρχήν, υπάρχει έντονη η αίσθηση απώλειας κάτι πολύτιμου καθώς και η αίσθηση ότι πήγε χαμένη η συναισθηματική επένδυση και ο κόπος και χρόνος που ανάλωσε το άτομο στη σχέση του. Παράλληλα, υπάρχει η αίσθηση της απόρριψης, και όταν μάλιστα η σχέση έχει διαλυθεί εξαιτίας της ύπαρξης κάποιου άλλου ατόμου, τότε η αναπόφευκτη σύγκριση γίνεται ψυχοφθόρα και οδυνηρή.
Ακόμα και αν δεν υπάρχει τρίτο άτομο για χάρη του οποίου διαλύθηκε η σχέση, ο πόνος της σύγκρισης σημαίνει για το άτομο ότι ο/η πρώην σύντροφός του το συγκρίνει με τους παλιούς και τους μελλοντικούς δεσμούς του και το βρίσκει ανεπαρκές και «λίγο». Ο θρήνος επίσης εστιάζεται στην αίσθηση της προσωπικής αδυναμίας που αισθάνεται κανείς απέναντι στα γεγονότα, αφού δε μπορεί να αλλάξει τη ροή τους και να τα επηρεάσει με κάποιο τρόπο. Αυτή η έλλειψη ελέγχου είναι ιδιαίτερα οδυνηρή και καθιστά το άτομο ανίκανο να αντιδράσει αλλιώς πέρα από το να αισθάνεται απέραντη θλίψη.
Ο θρήνος επίσης επικεντρώνεται στο ότι το άτομο αισθάνεται ότι έχει χάσει τον εαυτό του και ένα μεγάλο μέρος της προσωπικής του ταυτότητας, αφού χάνοντας τον/τη σύντροφό του επιστρέφει σε μια πρότερη κατάσταση, σε κάτι διαφορετικό από αυτό το οποίο βίωνε έχοντας το δεσμό αυτό. Ο θρήνος σχετίζεται επίσης με το χαμένο παρελθόν αλλά και με το χαμένο μέλλον, με την έννοια ότι όλα τα μελλοντικά σχέδια που είχε το ζευγάρι ναυαγούν και λήγουν άδοξα.

Τα στάδια του θρήνου
Το άτομο που το έχει χωρίσει ο/η σύντροφός του περνάει από διάφορα στάδια θρήνου: στην αρχή αισθάνεται θυμό, θλίψη, απογοήτευση, αλλά και μια μικρή αίσθηση ότι υπάρχει ελπίδα για επανασύνδεση.
Στο επόμενο στάδιο υπάρχει ψυχικό μαλάκωμα, διάθεση επαναπροσέγγισης και γίνονται οι σχετικές ενέργειες.
Στο τρίτο στάδιο επέρχεται η ματαίωση των ελπίδων, η συνειδητοποίηση ότι ο χωρισμός είναι οριστικός και ακολουθεί θυμός.
Στο τέταρτο στάδιο ακολουθεί η αναζήτηση του εαυτού, η ανασυγκρότηση, η δόμηση της ταυτότητας του ατόμου χωρίς το σύντροφο και η χάραξη νέων δρόμων που οδηγούν προς τα εμπρός.
Το τέταρτο στάδιο είναι και το δυσκολότερο, γιατί αυτό σημαίνει ότι το άτομο ξεπερνά το χωρισμό του και ατενίζει το μέλλον με αισιοδοξία. Προκειμένου λοιπόν να περάσει κανείς επιτυχώς και το τέταρτο στάδιο, θα πρέπει να ελέγξει αν χρησιμοποιεί τις σωστές τακτικές ή αυτές που μπλοκάρουν.

Οι τακτικές που μπλοκάρουν
Όταν επέλθει ο χωρισμός, πέρα από το θρήνο και τη θλίψη καθένας προσπαθεί να ανταπεξέλθει στη νέα κατάσταση και κάνει κάποιους χειρισμούς. Ορισμένοι από αυτούς είναι ξεκάθαρα δυσλειτουργικοί και αντί να βοηθάνε το άτομο να βγει από την άσχημη κατάσταση και να συνεχίσει τη ζωή του, το μπλοκάρουν και το καθηλώνουν στη θλίψη του.
Μία από τις πιο συνηθισμένες δυσλειτουργικές τακτικές που χρησιμοποιεί κανείς, είναι ο αναμηρυκασμός του παρελθόντος, όταν το άτομο διαρκώς «ζουμάρει» στις όμορφες στιγμές της σχέσης και αναθυμάται κάθε μικρή λεπτομέρεια από τη συντροφική ζωή.
Χέρι-χέρι με τον μηρυκασμό πάει και η ωραιοποίηση του παρελθόντος, η τάση που έχει το άτομο να εξιδανικεύει το σύντροφό του και την κοινή τους ζωή, σαν να μην υπήρχαν δυσκολίες, αδυναμίες και ελαττώματα και σαν να ήταν όλα κάτι το αψεγάδιαστο, το τέλειο χωρίς το παραμικρό συννεφάκι.
Μία άλλη τακτική που μπλοκάρει είναι η επιλεκτική μνήμη: το άτομο θυμάται είτε μόνο τις πολύ καλές είτε μόνο τις πολύ κακές στιγμές, με αποτέλεσμα να θολώνει η κρίση του και να μην μπορεί να δει τα πράγματα ρεαλιστικά και ξεκάθαρα.
Το άτομο που μένει μόνο συχνά αισθάνεται έντονη ντροπή και φόβο ότι ο κοινωνικός του κύκλος θα τον κατακρίνει ή θα θεωρήσει ότι έχει κακό χαρακτήρα ή ότι έκανε κάτι φοβερό και τον/την εγκατέλειψε ο/η σύντροφός του. Έτσι, προσπαθεί να δικαιολογηθεί σε υπερβολικό βαθμό για τις πράξεις του, ζητάει διαρκώς τη γνώμη των άλλων σχετικά με το τέλος του δεσμού του και, γενικά, γίνεται το επίκεντρο της συζήτησης, σε βαθμό που αυτό καταντά κουραστικό για τους άλλους.
Επίσης, το άτομο που έχει μείνει μόνο του έχει αυξημένη την αίσθηση της εγκατάλειψης και τον φόβο ότι τώρα που βρίσκεται σε μια νέα κατάσταση οι φίλοι και οι γνωστοί θα το παραμερίσουν και θα το απορρίψουν. Έτσι, βάσει αυτής της λανθασμένης πεποίθησης που ξεκινάει από βαθύτερους φόβους και σπάνια επειδή έτσι νιώθουν και πράττουν οι φίλοι, το άτομο αυτό απομακρύνεται και αποσύρεται κοινωνικά, με αποτέλεσμα να του συμβαίνει αυτό που φοβάται, όχι όμως επειδή το θέλουν οι άλλοι, αλλά επειδή το ίδιο το επιβάλλει στον εαυτό του.
Αποφεύγοντας τις παραπάνω τακτικές και αποφασίζοντας κανείς να δημιουργήσει μια νέα, όμορφη σχέση, μπορεί το άτομο αυτό να αποδεσμευτεί από τα δεσμά της προηγούμενης χαμένης του αγάπης, να ανασυγκροτηθεί, να θέσει νέους στόχους και να συνεχίσει τη ζωή του με αισιοδοξία, χαρά, και πίστη ότι θα βρει τον/τη σύντροφο που ψάχνει.