Μακροχρόνιες σχέσεις: έχουν πάντα ευτυχισμένη κατάληξη;

Μακροχρόνιες σχέσεις: έχουν πάντα ευτυχισμένη κατάληξη;
http://health.in.gr/news/article.asp?lngArticleID=123811
10/12/2007


Δρ Λίζα Βάρβογλη, Ph.D. Ψυχολόγος-Ψυχοθεραπεύτρια, Νευροψυχολόγος

Τι είναι αυτό που κάνει τους ανθρώπους να εμπλέκονται σε μια μακροχρόνια σχέση; Να η πρώτη ερώτηση, που, όμως είναι λάθος διατυπωμένη! Αυτό σημαίνει ότι οι άνθρωποι δεν ξεκινάνε μια σχέση προκαθορίζοντας από την αρχή ότι θα είναι μακροχρόνια ή όχι.
Τα περισσότερα ζευγάρια ξεκινούν να βγαίνουν με την κατανόηση ότι, στην αρχή τουλάχιστον, τα πράγματα βρίσκονται σε ένα πειραματικό ή διερευνητικό στάδιο, με την έννοια ότι πρέπει και οι δύο να αξιολογήσουν αν το άλλο άτομο τους ταιριάζει και αν οι δυο τους περνάνε καλά. Καθώς ο χρόνος περνάει και το ζευγάρι αισθάνεται την επιθυμία να είναι όλο και περισσότερο μαζί, κι έτσι μια απλή σχέση εύκολα μπορεί να γίνει μακροχρόνια.

Περνώντας στη μακροχρόνια σχέση.
Θεωρητικά, θα έπρεπε το ζευγάρι σε κάποια φάση που βλέπει ότι τα πράγματα πηγαίνουν καλά μεταξύ τους να καθίσει και να συζητήσει το μέλλον και τις προοπτικές της σχέσης. Ωστόσο, σε πολλές περιπτώσεις αυτό δε γίνεται, μια που το ζευγάρι είτε φοβάται να θίξει το δύσκολο θέμα της μελλοντικής εξέλιξης -από φόβο μήπως αυτό θεωρηθεί καταπιεστικό- είτε αμελεί τη συζήτηση για να βεβαιωθεί ότι πράγματι όλα πάνε καλά και δεν είναι απλώς μια καλή, αλλά περαστική, περίοδος της σχέσης.
Με αυτό τον τρόπο, όμως, το ζευγάρι αποφεύγει να κοιτάξει κατάματα τις προοπτικές του και αφήνεται να παρασυρθεί από τη ροή των γεγονότων: μια τέτοια στάση ζωής, όμως, δεν επιτρέπει στα μέλη του ζευγαριού να αισθανθούν ότι έχουν τον έλεγχο των πραγμάτων και ότι αποφασίζουν τα ίδια για το μέλλον τους.
Έτσι, το ζευγάρι στην κυριολεξία ξυπνά μια μέρα και συνειδητοποιεί ότι είναι μαζί για πολλά χρόνια, αλλά ωστόσο δεν έχουν σκεφτεί οι δύο συμβαλλόμενοι πώς θα συνεχίσουν τη ζωή τους, πράγμα που επιφέρει πολλά προβλήματα.

Τα χαρακτηριστικά της μακροχρόνιας σχέσης
Τα χαρακτηριστικά μιας μακροχρόνιας σχέσης είναι κοινά στα περισσότερα ζευγάρια: καταρχήν πρέπει να υπάρχει καλή επικοινωνία μεταξύ των συντρόφων. Η επικοινωνία είναι το κλειδί για να μπορέσει η σχέση να ανταπεξέλθει στα διάφορα προβλήματα και τη φθορά του χρόνου. Μέσα από την επικοινωνία το ζευγάρι χτίζει γερά θεμέλια συνεννόησης και κατανόησης. Μαζί φτιάχνουν ένα όνειρο, θέτουν στόχους και έχουν ένα γενικότερο πλάνο ζωής, που περιλαμβάνει και τους δύο ανθρώπους. Όταν υπάρχει αυτή η δυαδικότητα στη σκέψη τους, όταν ο ένας αποφασίζει λαμβάνοντας υπόψιν και το τι θα κάνει ο άλλος, όταν δεν πρόκειται για σχέση μονόδρομο, αλλά για σχέση διπλής κατεύθυνσης στην επικοινωνία, τότε υπάρχουν τα βασικά εφόδια για να κρατήσει αυτή η σχέση στο χρόνο.
Aλλο βασικό χαρακτηριστικό είναι η συντροφικότητα, ή το μοίρασμα, χρόνου, κοινών ενδιαφερόντων και δραστηριοτήτων μαζί. Το ζευγάρι θα πρέπει να έχει κοινό χρόνο μαζί, ώστε να μπορεί να «δεθεί» και μέσα από ευχάριστες δραστηριότητες και ασχολίες. Το να αισθάνεται κανείς ζεμένος σε ένα όχημα το οποίο τραβάει με τον σύντροφό του στην ανηφόρα και τα βγάζει πέρα μπορεί να περιέχει μια ανταμοιβή, όμως δεν αποτελεί το ευχάριστο εκείνο κομμάτι που κανείς θέλει να έχει στη ζωή του.
Παράλληλα, χαρακτηριστικό των ζευγαριών σε μακροχρόνιες σχέσεις είναι ότι ξέρουν να αφήνουν και κάποιο περιθώριο ώστε ο καθένας να μπορεί να κάνει ορισμένα πράγματα για τον εαυτό του, να μπορεί να καλλιεργήσει άλλες πλευρές του εαυτού του έξω από το κουκούλι του ζευγαριού.
Επίσης σημαντικό στις μακροχρόνιες σχέσεις είναι το γεγονός ότι τα ζευγάρια ξέρουν πώς να καυγαδίζουν: διαφωνούν για κάποια πράγματα, αλλά δεν προσβάλλουν ο ένας τον άλλον. Έχουν ο καθένας την άποψή του ή την εκδοχή του για το πώς συνέβη κάτι ή πώς εξηγείται κάποιο πράγμα, αλλά δεν προσπαθεί να την επιβάλει στον άλλον. Τα ζευγάρια αυτά ξέρουν πώς να δώσουν τόπο στην οργή και πώς να μη χαλάσουν τις καρδιές του με μικροπράγματα, αλλά επίσης ξέρουν και πώς να υπερασπιστούν τη γνώμη τους χωρίς να υποτιμήσουν τον εαυτό τους ή τον άλλον.
Η καλή σεξουαλική ζωή είναι ακόμα ένα σημαντικό στοιχείο μιας μακρόχρονης σχέσης, αλλά όχι απαραίτητο για όλους. Παρόλο που πολλοί πιστεύουν ότι σεξουαλική ζωή του ζευγαριού θα έπρεπε να είναι σαν την πρώτη νύχτα που γνωρίστηκαν ή να έχει κινηματογραφικές προδιαγραφές, στην πραγματικότητα μια ποιοτική σεξουαλική ζωή, ακόμα και αν δεν είναι τόσο έντονη μπορεί να κρατήσει το ζευγάρι μαζί.

Γιατί πολλές μακροχρόνιες σχέσεις οδηγούνται στον χωρισμό;
Ενώ πολλές φορές μια σχέση έχει κρατήσει για χρόνια, ξαφνικά καταλήγει σε έναν οδυνηρό χωρισμό. Γιατί συμβαίνει κάτι τέτοιο; Ένας σημαντικός λόγος είναι ότι το ζευγάρι μπορεί να έχει ξεκινήσει να είναι μαζί από πολύ μικρή ηλικία. Καθώς «ενηλικιώνεται» η σχέση τους και καθώς ωριμάζουν, παίρνουν καινούργιους δρόμους ή αισθάνονται ότι έχουν στερηθεί εμπειρίες τις οποίες ξαφνικά αποφασίζουν να ζήσουν. Κι επειδή κάτι τέτοιο συμβαίνει συνήθως μόνο στο ένα από τα δύο μέλη του ζευγαριού, το άλλο, που δεν έχει παρόμοιες ανησυχίες είναι αναγκασμένο να δεχτεί την «καταδίκη».
Ο χωρισμός επίσης έρχεται όταν υπάρχει συναισθηματική ή προσωπική ανωριμότητα σε ένα από τα δύο μέλη του ζευγαριού. Το ανώριμο άτομο δεν αναγνωρίζει ξεκάθαρα τις επιθυμίες του και δεν μπορεί να ξεδιαλύνει τους φόβους του, με αποτέλεσμα να παραπαίει και να μην μπορεί να έρθει σε εσωτερική ισορροπία. Μια τέτοια συναισθηματική κατάσταση δεν του επιτρέπει να αναλάβει τις ευθύνες του και πολλές φορές η σχέση διαιωνίζεται μέχρι να φτάσει ο κόμπος στο χτένι.
Από την άλλη, όταν ένα ζευγάρι ξεκινάει να είναι μαζί και παραμένει μαζί από κεκτημένη ταχύτητα, πολλές φορές ξεχνάει να σταθεί και να συλλογιστεί για ποιους λόγους είναι μαζί και πώς θα ήθελαν οι δυο τους να διαμορφώσουν το κοινό τους μέλλον. Έτσι, όταν δεν υπάρχουν μελλοντικοί στόχοι, εύκολα μπορεί να διαλυθεί μια μακροχρόνια σχέση.
Οι οικογενειακές πιέσεις είναι ένας άλλος σημαντικός ανασταλτικός παράγοντας. Το ζευγάρι που είναι χρόνια μαζί σε μερικές περιπτώσεις δε φαντάζεται και δεν είναι έτοιμο να αντιμετωπίσει τις πιέσεις που δέχεται από την οικογένεια, όταν ανακοινώνει ότι θα παντρευτούν. Έτσι, όταν αρχίσουν αυτές οι πιέσεις μέλη του βρίσκονται απροετοίμαστα και κάποιος από τους δύο μπορεί να λυγίσει και να διαλυθεί η σχέση.
Υπάρχει και η περίπτωση να παρεμβληθεί και κάποιο τρίτο, ερωτικό πρόσωπο στη μακροχρόνια σχέση. Ακριβώς επειδή η κοινωνία περιμένει όταν δυο άνθρωποι είναι ζευγάρι για πολύ καιρό να επισημοποιήσουν τη σχέση με γάμο, όταν δεν υπάρχει κάτι τέτοιο, πολλοί θεωρούν ότι η σχέση αυτή δεν είναι αρκετά σοβαρή και παρεμβαίνουν.

Υπάρχει συνταγή για ευτυχισμένο τέλος μιας μακροχρόνιας σχέσης;
Συνταγές επιτυχίας δεν υπάρχουν, όμως υπάρχουν συμβουλές και στρατηγικές που μπορεί κανείς να εφαρμόσει για να επιτύχει να διατηρήσει μια μακροχρόνια σχέση και να οδηγηθεί σε γάμο. Καταρχήν, θα πρέπει να καλλιεργηθούν τα χαρακτηριστικά που περιγράφονται στις μακροχρόνιες σχέσεις. Επίσης, θα πρέπει κανείς να έχει την ωριμότητα να κοιτάξει κατάματα την περίπτωσή του και να αποφασίσει αν πράγματι αξίζει τον κόπο να μείνει με αυτόν τον άνθρωπο για μια ζωή ή επιθυμεί να διατηρηθεί η σχέση μόνο και μόνο επειδή είναι μαζί για πολύ καιρό. Ακόμα και όταν μια μακροχρόνια σχέση διαλυθεί, τα μέλη της δεν θα πρέπει να το πάρουν σαν καταδίκη, αλλά, αφού επουλωθούν οι πληγές τους να φροντίσουν να βρουν έναν άλλο κατάλληλο σύντροφο.