Από τις διακοπές στη δουλειά... ανώδυνα

Από τις διακοπές στη δουλειά... ανώδυνα
http://health.in.gr/news/article.asp?lngArticleID=47053
19/8/2007


Δρ Λίζα Βάρβογλη, Ph.D., Ψυχολόγος-Ψυχοθεραπεύτρια

Ενώ κανείς θα περίμενε ότι με την επιστροφή του από τις διακοπές θα είχαν 'γεμίσει οι μπαταρίες' του, θα ήταν ξεκούραστος, χαρούμενος, κι έτοιμος για... τα μεγάλα και τα δύσκολα, ανακαλύπτει ότι είναι εκνευρισμένος, η διάθεση του είναι πεσμένη, δεν έχει την παραμικρή όρεξη για δουλειά, η ιδέα της ρουτίνας του φέρνει θλίψη, στεναχωριέται, καταπιέζεται και είναι έτοιμος για... διακοπές! Το φαινόμενο αυτό γίνεται όλο και πιο συνηθισμένο στις μέρες μας, παίρνοντας σχεδόν επιδημικές διαστάσεις.

Γιατί οι διακοπές δεν είναι αρκετές;
Ένας λόγος για τον οποίο οι διακοπές μπορεί να μην είναι αρκετές για κάποιον είναι επειδή μπορεί εύκολα να γίνει κάτι ανάλογο της εργασίας: δηλαδή, να πέσει το άτομο σε διακοπές με τα μούτρα στο να καταρτίσει λίστες με τα πράγματα που έχει να κάνει, να δει, τα μέρη που πρέπει να επισκεφτεί, τα εστιατόρια όπου θα πρέπει να φάει, και ο κατάλογος με τα 'πρέπει να κάνω' συνεχίζεται επ' άπειρον.
Το αποτέλεσμα είναι ότι το άτομο αυτό γεμίζει το πρόγραμμα και το χρόνο του ασφυκτικά με δραστηριότητες κι έχει την αίσθηση ότι θα πρέπει να 'κάνει' πολλά για να περάσει καλά, οπότε αυξάνεται το στρες και η ένταση που αισθάνεται.
Ένα άλλο παράδοξο με τις διακοπές είναι ότι το πόσο μας ωφελούν δεν εξαρτάται αποκλειστικά από το χρόνο που περνάμε μακριά από τη δουλειά και το σπίτι. Μεγάλη σημασία έχει το που πηγαίνουμε για διακοπές, με ποιον πηγαίνουμε, το πως περνάμε, αλλά, κάτι που συνήθως δεν περνάει από το μυαλό μας, είναι το πως σκεφτόμαστε σχετικά με τις διακοπές, την ψυχική και τη σωματική μας ξεκούραση, καθώς και για την επιστροφή μας από αυτές. Με άλλα λόγια, η στάση μας -οι σκέψεις που κάνουμε- καθορίζει το πως αισθανόμαστε μετά τις διακοπές.

Πώς μπορούμε ν' αποτρέψουμε τις αρνητικές συνέπειες των διακοπών;
Καταρχήν, θα πρέπει να θέλουμε να κάνουμε κάτι για το πρόβλημα αυτό! Στη συνέχεια, χρειάζεται να καταρτίσουμε ένα σχέδιο δράσης και να το ακολουθήσουμε, ώστε οι διακοπές μας να επιτελέσουν αυτό για το οποίο σχεδιάστηκαν: να προσφέρουν ξεκούραση και χαλάρωση και να βοηθήσουν να επιστρέψουμε στις δουλειές μας και την καθημερινότητά μας ανανεωμένοι!

Δίχτυ ασφαλείας
Πώς όμως μπορεί κανείς να μετριάσει το στρες της επιστροφής των διακοπών; Καταρχήν δημιουργώντας ένα δίχτυ ασφαλείας! Οι περισσότεροι επιθυμούν να παρατείνουν τις διακοπές τους όσο το δυνατό περισσότερο, να γλιτώσουν την κίνηση και να επωφεληθούν για ένα τελευταίο μπάνιο στη θάλασσα, με αποτέλεσμα να περιμένουν να επιστρέψουν την τελευταία στιγμή για να παρουσιαστούν στην εργασία τους το επόμενο πρωί.
Κάτι τέτοιο δημιουργεί πρόσθετο στρες, αφού δεν επιτρέπει μια ομαλή μετάβαση, ώστε να έχει κανείς το χρόνο να προσαρμοστεί στην ιδέα της επιστροφής στη ρουτίνα αλλά και να κάνει όλα τα απαραίτητα (ξεπακετάρισμα, σιγύρισμα, προετοιμασία για την επόμενη μέρα), με αποτέλεσμα το άτομο να μην αφήνει ένα κενό ξεκούρασης και μετάβασης. Αυτό το μικρό διάστημα ανάμεσα στο τέλος των διακοπών και την αρχή της εργασίας κάνει μεγάλη διαφορά στην ψυχική διάθεση!

Επιστροφή στη φωλιά
Μπαίνοντας κανείς στο σπίτι μετά από διακοπές, συνήθως αντικρίζει όλα αυτά που πρέπει να γίνουν και τα οποία συνήθως δε θέλει να κάνει! Μόνο και μόνο η θέα από τις βαλίτσες, τα σακ βουαγιάζ, τις σακούλες, τις τσάντες και τις τσαντούλες, η ιδέα των άπλυτων, του τακτοποιήματος, της καθαριότητας του σπιτιού, είναι ικανά να δημιουργήσουν την αίσθηση του πανικού, της στροφής και εγκατάλειψης του σπιτιού και να κάμψουν και την πιο ισχυρή θέληση! Μέσα στα σημαντικότερα πράγματα της επιστροφής λοιπόν είναι να βάλει κανείς σε τάξη το σπίτι του και να δημιουργήσει ξανά την αίσθηση της 'φωλιάς'.

Οργανωτικό πλάνο
Επιστρέφοντας κανείς από τις διακοπές του ξέρει ότι έχει πολλές εκκρεμότητες και πράγματα για τα οποία πρέπει να μεριμνήσει, αλλά, στην κυριολεξία, δεν ξέρει από που ν' αρχίσει και που να τελειώσει.
Η μια σκέψη διαδέχεται την άλλη, ή ακόμα χειρότερα, ξεχνάει κανείς τι είχε στο νου του ένα λεπτό προηγουμένως και αισθάνεται εξουθενωμένος πριν καλά-καλά αρχίσει! Η λίστα με τα πράγματα που έχουν να γίνουν, τόσο στο σπίτι όσο και στην εργασία, -και μάλιστα με σειρά προτεραιότητας- δημιουργεί την αίσθηση ότι όλα είναι υπό έλεγχο, και καθώς μάλιστα κανείς σβήνει αυτά που έκανε, έχει την ικανοποίηση ότι πέτυχε τους στόχους του, και αυτό του αναπτερώνει το ηθικό για να συνεχίσει την οργάνωση και τον προγραμματισμό που θα διευκολύνουν τη ζωή του.

'Πάω αργά γιατί βιάζομαι'
Λέει πολύ σωστά η ελληνική θυμοσοφία, εννοώντας στη συγκεκριμένη περίπτωση ότι δεν είναι απαραίτητο να βιαστεί κανείς και να πέσει με τα μούτρα στην εργασία του ή σε οτιδήποτε είναι αυτό που έχει να κάνει μετά τις διακοπές.
Ο εγκέφαλος του ανθρώπου πιθανότατα δεν είναι έτοιμος να αλλάξει κατευθείαν ταχύτητα και να επιταχύνει στο φουλ, άρα είναι καλύτερα να ξεκινήσει με κάτι μικρότερο. Είναι λοιπόν προτιμότερο να ξεκινήσει κανείς τσεκάροντας τα e-mail του, κάνοντας τηλεφωνήματα, βάζοντας το γραφείο σε μια τάξη και αποτελειώνοντας τις μικροεργασίες που είχε αφήσει στη μέση και στη συνέχεια να ασχοληθεί με κάτι μεγάλο, όπως μια γραπτή αναφορά ή κάποιο άλλο έργο.
Με τη συγκεκριμένη στρατηγική ενισχύεται η αίσθηση της παραγωγικότητας και κανείς μπορεί μετά από αυτή την προθέρμανση να συνεχίσει και στα μεγαλύτερα...

Θετικές προσδοκίες
Μερικές φορές, και μόνο η ιδέα της επιστροφής στα ίδια και τα ίδια είναι αρκετή για να χαλάσει τη διάθεση του ανθρώπου και να τον κάνει να αισθανθεί καταδικασμένος σε μια ατέρμονη ρουτίνα...
Η μονοτονία είναι αρκετή από μόνη της για να καταστρέψει κάθε κίνητρο και καλή θέληση. Όμως, δε χρειάζεται να είναι έτσι! Μπορεί κανείς να δημιουργήσει προσδοκίες για κάτι θετικό και όμορφο.
Μια καλή ιδέα είναι να οργανώσει κανείς ένα σχέδιο για κάτι που ήθελε να κάνει από καιρό, αλλά δεν έβρισκε το χρόνο: από το να βάψει την κουζίνα, να φτιάξει τα ντουλάπια και τα συρτάρια ή να τακτοποιήσει τις φωτογραφίες των διακοπών, μέχρι να ξεκινήσει ένα νέο πρόγραμμα γυμναστικής ή να μάθει μια ξένη γλώσσα!