Η «δικτατορία» του... αδυνατίσματος

Η «δικτατορία» του... αδυνατίσματος
http://health.in.gr/news/article.asp?lngArticleID=49858
8/5/2008


Δρ Λίζα Βάρβογλη, Ph.D. Ψυχολόγος-Ψυχοθεραπεύτρια, Νευροψυχολόγος

Μία από τις μεγαλύτερες ανησυχίες της σύγχρονης γυναίκας, έφηβης ή ακόμα και μικρού κοριτσιού, είναι μήπως πάρει παραπάνω κιλά και 'χαλάσει' το σώμα της. Τα γυναικεία και τα νεανικά περιοδικά, αλλά και, γενικότερα, οι εικόνες που μας κατακλύζουν, μας βομβαρδίζουν με το πρότυπο του λεπτού, μέχρι το σημείο να είναι αποστεωμένο, γυναικείου σώματος.
Όλη η κουλτούρα του δυτικού πολιτισμού περιστρέφεται γύρω από αυτή την τάση: πώς να φάει κανείς χωρίς να παχύνει, πώς να βελτιώσει το σώμα με τον γρηγορότερο και αποτελεσματικότερο τρόπο, για θεαματικά αποτελέσματα.
Κάτι τέτοιο έρχεται βέβαια σε άμεση αντίθεση με τις αναπτυσσόμενες χώρες, όπου η πραγματική πείνα και η έλλειψη τροφής οδηγούν σε παραμορφώσεις του γυναικείου και παιδικού σώματος, το οποίο ταυτίζεται με την καχεξία, τη φτώχεια, και την ασθένεια.
Tο σύγχρονο πρότυπο ομορφιάς που θέλει το γυναικείο σώμα τόσο λεπτό οδηγεί στη μείωση της διατροφής και τη στέρηση των απαραίτητων εκείνων για τον οργανισμό ουσιών. Το αποτέλεσμα είναι η αύξηση του κινδύνου εμφάνισης προβλημάτων όπως η πρόωρη οστεοπόρωση, τα προβλήματα υπογονιμότητας, κλπ.
Πέρα από τα ιατρικά προβλήματα, παράλληλα με τη μόνιμη κατάσταση δίαιτας, εμφανίζονται και ψυχολογικά προβλήματα, όπως δυσθυμία, στρες, άγχος για τη διατήρηση της σιλουέτας, αίσθηση του ανικανοποίητου, χαμηλή αυτοπεποίθηση, για να αναφέρουμε μερικά ενδεικτικά.
Από αυτές τις συμπεριφορές δεν είναι δύσκολο να μεταπηδήσει κανείς στις διατροφικές διαταραχές, που έχουν ψυχογενείς αιτίες, και είναι ένα φαινόμενο σε έξαρση στην εποχή και την κοινωνία μας.

Οι 4 τύποι ανορεξικής συμπεριφοράς
Υπάρχουν τέσσερεις διαφορετικοί τύποι ανορεξικής συμπεριφοράς, σύμφωνα με τα ερευνητικά δεδομένα που παρουσιάζει ο καθηγητής Κοινωνιολογίας και Διατροφής Ζαν Πιερ Κορμπό, που οδηγούν σε μια πολύ επικίνδυνη κατάσταση 'μικρής ανορεξίας'.
1. Ισότητα και ανορεξική συμπεριφορά
Στην πρώτη κατηγορία των τύπων της ανορεξικής συμπεριφοράς εμπίπτουν οι γυναίκες που αναζητούν την ισότητα με τους άντρες στο ανταγωνιστικό περιβάλλον του εργασιακού χώρου.
Σύμφωνα με τον καθηγητή Κορμπό, οι γυναίκες αυτές θεωρούν ότι το να είναι αδύνατες κι ελαφρές αποτελεί μια σημαντική ένδειξη της επάρκειάς τους απέναντι στους άντρες συναδέλφους. Οι γυναίκες αυτές έχουν ένα καθορισμένο διατροφικό πρόγραμμα, αποφεύγουν τα λίπη και καταναλώνουν προϊόντα με χαμηλά λιπαρά και λαχανικά μαγειρεμένα στον ατμό ή σαλάτες.
Συνήθως οι συνάδελφοι τους δεν τις βλέπουν να τρώνε μπροστά τους, φτάνοντας σε σημείο να αναρωτιούνται με τι τρέφονται αυτές οι γυναίκες.

2. Έλλειψη εμπειρίας και ανορεξική συμπεριφορά
Στη δεύτερη κατηγορία των τύπων της ανορεξικής συμπεριφοράς περιλαμβάνονται οι γυναίκες που δεν έχουν τη γνώση και την εμπειρία του μαγειρέματος. Οι νέες αυτές γυναίκες έφυγαν από το πατρικό τους σπίτι, για σπουδές ή εργασία σε άλλο τόπο, και μένουν μόνες τους, χωρίς να γνωρίζουν πώς να μαγειρεύουν ή πώς να μεριμνούν διατροφικά για τον εαυτό τους.
Το αποτέλεσμα είναι ότι αυτές οι νέες γυναίκες έχουν άτακτα κι ακατάστατα γεύματα, καταναλώνουν πολλές έτοιμες ή τυποποιημένες τροφές, όπως για παράδειγμα, γιαούρτια, σαλάτες, φρούτα και δημητριακά. Επίσηςη, οι γυναίκες σε αυτή την κατηγορία καταναλώνουν πολύ νερό και αναψυκτικά light.
Όταν κάνουν παρασπονδίες και φάνε κάποιο έτοιμο φαγητό με πολλές θερμίδες, στη συνέχεια 'τιμωρούν' τον εαυτό τους στερώντας του την πρόσληψη τροφής, για να μην παχύνουν.
Οι γυναίκες αυτές φαντασιώνονται την απόκτηση ενός τέλειου σώματος, με αναλογίες μοντέλου, με αποτέλεσμα να τρώνε όλο και λιγότερο, να έχουν όλο και περισσότερο άγχος για την εξωτερική τους εμφάνιση, καταλήγοντας συχνά στην ανορεξία.

3. Εξουσία και ανορεξική συμπεριφορά
Στην τρίτη κατηγορία ανορεξικής συμπεριφοράς περιλαμβάνονται οι γυναίκες που χρησιμοποιούν την ανορεξία για να ασκήσουν κάποια πίεση ή κάποια μορφή εξουσίας στην οικογένειά τους.
Η αποχή από την τροφή και τις θερμιδογόνες ουσίες, το αποστεωμένο σώμα και τα συνακόλουθα προβλήματα υγείας αποτελούν πόλο συζήτησης και ανησυχίας για τους οικείους ανθρώπους αυτής της γυναίκας.
Ο περίγυρός της ανησυχεί, την συμπονά, την προσέχει και την προστατεύει, οπότε η απώλεια βάρους αντισταθμίζεται από αυτό που η κοπέλα αυτέ θεωρεί 'ψυχικό όφελος'.

4. Ανταγωνιστικές τάσεις και ανορεξική συμπεριφορά
Τέλος, στην τέταρτη κατηγορία ανήκουν οι γυναίκες εκείνες που έχουν έναν υπόγειο αλλά έντονο ανταγωνισμό με τους άνδρες.
Οι κοινωνιολόγοι θεωρούν ότι το φαινόμενο αυτό αποτελεί το κατάλοιπο μιας 'κουλτούρας του δρόμου'. Οι γυναίκες αυτές ασχολούνται με το σώμα τους όχι μόνο μέσω τη δίαιτας, αλλά και της εξαντλητικής γυμναστικής, προκειμένου να φτιάξουν ένα 'αγορίστικο' σώμα, όλο μύες και δύναμη.
Οι γυναίκες αυτές επιθυμούν ν' αποκτήσουν ένα σώμα απαλλαγμένο από οτιδήποτε περιττό, σχεδόν ασεξουαλικό.

Να κάνω δίαιτα ή να μην κάνω; Ιδού η απορία!
Το θέμα της δίαιτας είναι πολύ ιδιαίτερο και η αντιμετώπιση του διαφέρει από γυναίκα σε γυναίκα. Το ζήτημα δεν είναι να παχύνει ή να μείνει αδύνατη μια κοπέλα, αλλά οι λόγοι για τους οποίους επιλέγει το πώς θα φερθεί στο σώμα της και το αν κάνει υπερβολές ή όχι.
Ένα σώμα απαλλαγμένο από περιττά κιλά, με καλή διατροφή, γυμνασμένο, είναι πάντα κάτι επιθυμητό. Ωστόσο, οι υπερβολές για να φτάσει κανείς σε αυτό το σημείο δε βοηθούν ούτε στη σωματική ούτε στην ψυχολογική υγεία του ατόμου.
Όταν μια γυναίκα, ή ο περίγυρός της, διαπιστώσει ότι έχει φτάσει σε υπερβολές σχετικά με το σώμα της, θα πρέπει να ζητήσει τη βοήθεια ειδικευμένου ψυχολόγου για να διερευνήσει τα αίτια που την ωθούν σε αυτή τη συμπεριφορά και να μάθει να διαχειρίζεται όχι μόνο τα κιλά της αλλά και την ψυχική της υγεία.