Αγαπιόμαστε, αλλά…δε συνεννοούμαστε!

            Υπάρχει «χημεία», υπάρχει έρωτας, υπάρχει ενδιαφέρον, υπάρχει διάθεση του ζευγαριού να είναι μαζί, όμως ταυτόχρονα υπάρχουν πολλοί καυγάδες, έλλειψη συνεννόησης και επικοινωνίας.  Μήπως το σενάριο σας είναι γνωστό;  Οι δυσκολίες ή τα λάθη στη επικοινωνία αποτελούν ένα από τα συχνότερα προβλήματα στην κοινή ζωή δύο ανθρώπων.

Ποια είναι τα λάθη της επικοινωνίας;

Μονόλογος    

Ένα από τα πιο συχνά λάθη που γίνονται στην επικοινωνία είναι η ανυπαρξία διαλόγου!  Πώς γίνεται να συμβαίνει κάτι τέτοιο, όταν δύο άνθρωποι κάθονται μαζί για να συζητήσουν, για να κάνουν διάλογο;  Τις περισσότερες φορές αυτό που τελικά συμβαίνει είναι ότι οι άνθρωποι δεν κάνουν διάλογο, αλλά μονόλογο.  Αυτό σημαίνει ότι καθένας εκθέτει τις απόψεις του, τις υποστηρίζει με σθένος, επιμένει σε αυτές, προσπαθεί να πείσει τον άλλον ότι είναι σωστές και χρήσιμες, αλλά…δεν ακούει τι έχει να του πει ο/η σύντροφός του.  Όταν όμως δύο άνθρωποι μονολογούν, αυτό δεν αποτελεί διάλογο, αλλά δύο μονόλογους.  Το να εκφράσει κανείς τη γνώμη του χωρίς να ακούσει τη γνώμη του συντρόφου του, όχι μόνο μπορεί να καταλήξει σε λανθασμένη απόφαση (γιατί δεν έχουν ληφθεί υπόψη συγκεκριμένα στοιχεία), αλλά οδηγεί και στο αίσθημα της πίκρας και της απογοήτευσης που γεννιέται όταν κανείς έχει την αίσθηση ότι δεν είναι σημαντικός για τον άλλον και δεν εισακούγεται.

Υποθέσεις

            Ένα άλλο συχνό επικοινωνιακό λάθος είναι οι υποθέσεις που κάνει κάποιος. Πολλές φορές ξεκινάει κανείς μια συζήτηση λέγοντας στον εαυτό του «να δεις που ο άλλος θα πει αυτό, κι εγώ θα του απαντήσω εκείνο», ή «ξέρω ότι σκέφτεται το τάδε πράγμα».  Όμως, όσο καλά και αν ξέρουμε τον άλλον, το τι θα μας πει το μαθαίνουμε όταν το λέει, και δεν μπορούμε να το γνωρίζουμε από πριν, μόνο να το υποθέσουμε.  Το πρόβλημα είναι ότι κάνουμε υποθέσεις σχετικά με το τι θα μας πει ο άλλος βασισμένοι στους δικούς μας φόβους και ανασφάλειες.  Το αποτέλεσμα είναι ότι εύκολα μπορεί να γίνουμε επιθετικοί ή αρνητικοί, αντιδρώντας προκαταβολικά σε αυτό που υποθέτουμε ότι θα μας πει ο άλλος και όχι σε αυτό που πραγματικά λέει.

Στο εδώλιο του κατηγορουμένου

            Σε άλλες περιπτώσεις το ένα μέλος του ζευγαριού εκφράζει γνώμη διαφορετική από αυτή του συντρόφου του, ο οποίος θεωρεί ότι ο άλλος τον έχει καθίσει στο εδώλιο του κατηγορουμένου και τον κατηγορεί για κάτι.  Όταν κάποιος δεν είναι σίγουρος για τον εαυτό του, έχει πολλές αμφιβολίες, ή δεν ξεκαθαρίζει βασικά θέματα με τον/την σύντροφό του, καταλήγει να βασανίζεται από μπερδεμένες καταστάσεις οι οποίες θα ήταν πιο ξεκάθαρες αν υπήρχε καθαρή επικοινωνία.

Αυτοκόλλητοι και…στη σκέψη

            Το αμέσως προηγούμενο σφάλμα επικοινωνίας σχετίζεται και με τη λανθασμένη πεποίθηση που έχουν πολλοί άνθρωποι, ότι για να είναι ένα ζευγάρι ταιριαστό κι ευτυχισμένο θα πρέπει πάντα να έχει την ίδια άποψη και γνώμη.  Αυτό βέβαια δεν ισχύει, αφού η διαφορετική άποψη και γνώμη δε σημαίνει διαφωνία και καυγά, αλλά δείχνει ότι καθένας έχει διαφορετική προσωπικότητα και τρόπο σκέψης.  Βέβαια, καλό είναι να υπάρχει συμφωνία σε ορισμένα θεμελιώδη ζητήματα, ή να υπάρχει διάθεση να βρεθεί η μέση οδός, αλλά, παρόλα αυτά, οι διαφορετικές απόψεις του ζευγαριού μπορεί να είναι μια πολύ υγιής στάση.

Άγνοια των κανόνων της διαφωνίας

            Πράγματι, πολλοί άνθρωποι δεν ξέρουν πώς…να διαφωνούν!  Σαφέστατα, διαφωνώ δε σημαίνει ότι προσβάλλω, μειώνω, απαξιώνω, κατηγορώ, βρίζω τον άλλον ή φωνάζω και καυγαδίζω μαζί του.  Διαφωνώ σημαίνει ότι έχω συγκεκριμένες ιδέες ή απόψεις πάνω σε ένα ζήτημα, τις οποίες εκθέτω, αφού έχω ακούσει με προσοχή και τις απόψεις του άλλου.  Στη διαφωνία χρησιμοποιεί κανείς επιχειρήματα και δεδομένα, και σε καμία περίπτωση δεν προσπαθεί να μειώσει το συνομιλητή του.

Έλεγχος και επιβολή

            Άλλοτε πάλι οι άνθρωποι πέφτουν στην παγίδα του να θέλουν να επιβάλουν την άποψή τους, να επιθυμούν να ελέγξουν τη συζήτηση και –κατ’ επέκταση- και τη σχέση.  Το αποτέλεσμα είναι να μη μπορεί να γίνει σωστός διάλογος, αφού πίσω από αυτό που λέει το άτομο κρύβεται η ανάγκη του να ελέγξει το συνομιλητή του.

Απόλυτη άποψη

            Ακόμα και όταν κανείς πιστεύει ότι έχει δίκιο, καλό είναι να μπορεί να ακούσει και μια άλλη γνώμη, να θεωρήσει ένα ζήτημα από άλλη οπτική γωνία.  Όταν κάποιος είναι απόλυτος και δε βάζει νερό στο κρασί του, είναι σαν να έχει ένα περιορισμένο οπτικό πεδίο στη ζωή του και να τα βλέπει όλα άσπρο-μαύρο, κάτι που είναι περιοριστικό, αφού του στερεί όλες τις ενδιάμεσες αποχρώσεις του γκρίζου.

Τρόποι βελτίωσης της επικοινωνίας

            Είναι σημαντικό να μάθει κανείς να συνυπάρχει με ανθρώπους που έχουν διαφορετική γνώμη, γιατί είναι και αυτός ένας τρόπος να εμπλουτίσει το πεδίο του και τη σκέψη του.  Για να το πετύχει αυτό, το άτομο θα πρέπει να αναλογιστεί για ποιο λόγο κάνει τη συζήτηση: θέλει να κουβεντιάσει γενικά για ένα θέμα; Πρέπει να παρθεί μια απόφαση;  Χρειάζεται να γίνει κάτι; Θέλει να μάθει κάτι; Θέλει να δείξει στο συνομιλητή του τη προσωπική του άποψη;  Όποια και αν είναι η περίπτωση, θα πρέπει κανείς να ξεκινήσει με διάθεση να ακούσει τον άλλον.  Ακόμα, σημαντικό είναι να μη διακόπτει τον άλλον και να τον αφήνει να ολοκληρώσει τη σκέψη του.  ένα άλλο σημείο είναι ότι θα πρέπει κανείς να έχει επιχειρήματα και να μην προσπαθεί να ασκήσει συναισθηματικό εκβιασμό στον άλλον.  Χρειάζεται κανείς να υπενθυμίζει στον εαυτό του ότι μπορούμε να συνυπάρχουμε με άλλους ακόμα και αν έχουμε διαφορετικές απόψεις ή γούστα, μια που αυτό εμπλουτίζει και τους δύο συνομιλητές.  Καλό είναι να ξεκινάμε τη συζήτηση με το «εγώ» και όχι με το «εσύ», το οποίο συχνά κάνει τον άλλον να αισθανθεί ότι κατηγορείται για κάτι.  Όταν υπάρχει καλή διάθεση ανάμεσα σε δύο άτομα να επικοινωνήσουν και μέσα από τη συζήτηση να αποκαλύψουν κομμάτια του εαυτού τους ο ένας στον άλλον, τότε μπορούν με εξάσκηση και καλοπροαίρετα να μπουν στη διαδικασία του αληθινού διαλόγου.